Deel 2: Stress bij paarden
Stress heeft een grote invloed op het lichaam van een paard (dit geld ook voor mensen en andere dieren). Stress heeft niet alleen invloed op het mentale gedeelte van het paard, maar ook op het fysieke (lichamelijke) gedeelte. Wanneer het paard langere tijd stress ervaart ontstaan er diverse lichamelijke klachten. Het zenuwstelsel speelt hierbij een grote rol.
Bewust en onbewust
Het paard heeft een bewuste en onbewuste zenuwstelsel. Functies zoals o.a. bewegen worden bewust aangestuurd. Functies zoals het kloppen van het hart en spijsvertering gebeuren onbewust. Dit soort processen regelt het autonoom zenuwstelsel. Bij stress speelt het onbewuste zenuwstelsel van het paard een belangrijke rol. Bij langdurige stress blijft het “gaspedaal” constant ingedrukt en er ontstaat dan een disbalans in het lichaam. Hierdoor ontstaan er o.a. spanningen, angst (paniek) hoofdpijn, gedragsproblemen, lusteloosheid, somberheid, bewegingsbeperkingen -en problemen (strakke fascia), spooky paarden enz.
Rempedaal en gaspedaal
Binnen het autonoom zenuwstelsel kent het lichaam een “gaspedaal” of te wel de sympathicus. Het lichaam kent gelukkig ook een “rempedaal” de parasympaticus. De sympathicus en de parasympaticus moeten voor de optimale situatie in balans zijn. Maar als er langdurige stress is betekent dit dat er continue op het “gaspedaal” wordt getrapt. Dan ontstaat er een disbalans in het lichaam van het paard.
Het gaspedaal (sympathicus) zorgt ervoor dat het lichaam in actie komt als er acuut gevaar is. De hartslag gaat omhoog, de ademhaling wordt sneller, de spijsvertering wordt op een laag pitje gezet. Het lichaam van het paard bereidt zich voor om te kunnen vluchten. Het lichaam draait overuren bij langdurige (chronische) stress. De “rempedaal” (parasympathicus) zorgt voor rust. De hartslag daalt, de ademhaling is rustig en de spijsvertering gaat harder werken, bloeddruk daalt enz.
Wat als stress langdurig aanwezig is
Bij langdurige stress blijft het “gaspedaal” ingedrukt zonder dat het “rempedaal” tussendoor wordt ingedrukt. Het lichaam van het paard kan hierdoor niet meer ontspannen. Het paard staat hierdoor continue in de vluchtstand. Dit is ongezond voor het hele lichaam, ook voor organen. Het lichaam weet het “rempedaal” niet meer te vinden. Het lukt het paard niet meer om zich te ontspannen, terwijl ontspanning juist noodzakelijk is om te herstellen. Dit kost ontzettend veel energie. De weerstand gaat steeds meer achteruit, waardoor het paard eerder vatbaar is voor virussen, bacteriën, enz. Er kunnen allerlei klachten ontstaan in het gehele lichaam van het paard.
Hoe kan de balans herstellen
Om de balans weer te herstellen moet het lichaam weer leren het “gaspedaal” los te laten en het “rempedaal” weer te vinden. Een Cranio sacraal behandeling helpt het lichaam om weer op de “rempedaal” te trappen. Een Cranio sacraal behandeling activeert het parasympatische zenuwstelsel. Dit gedeelte van het zenuwstelsel is de “rempedaal”. Het lichaam leert weer om tot rust te komen en het “gaspedaal” weer los te laten. Tijdens de behandeling wordt ook het middenrif behandeld. Dit zorgt ervoor dat het paard weer goed diep door kan ademen i.p.v. een oppervlakkige ademhaling. Een goede ademhaling stimuleert de nervus Vagus. Deze zenuw werkt nauw samen met het parasympatisch zenuwstelsel (rempedaal).
Door een Cranio sacraal behandeling komt het lichaam weer in balans. De weerstand verbeterd. Hierdoor zullen processen in het lichaam weer op de juiste manier verlopen. Klachten die zijn ontstaan door disbalans kunnen zich weer herstellen. Het lichaam van het paard wordt als ware “gereset”. Het kan zijn dat als klachten al heel lang aanwezig zijn dat de klachten niet meer helemaal hersteld kunnen worden door het lichaam. Cranio sacraal therapie kan dan nog altijd een goede ondersteuning zijn om het paard te ondersteunen en om te voorkomen dat de klachten erger worden. Het is dus heel belangrijk om zo snel mogelijk actie te ondernemen als je vermoed dat het paard stress ervaart.
Stress herkennen
Vaak zijn de klachten die door stress ontstaan ((begin stadium) de klachten waar geen oorzaak voor wordt gevonden bij de dierenarts. Om stress te herkennen staan hieronder een aantal herkenningspunten. Sommige paarden zullen makkelijker symptomen van stress laten zien dan andere paarden. Bij paarden die binnenvetters zijn is het vaak moeilijker om te herkennen. Denk je dat je paard een binnenvetter is, wees dan extra alert tijdens het observeren.
Symptomen stress
Lusteloos (moe, sloom, geen energie)
Afzonderen
Bedrukte blik
Verhoogde hartslag
Snelle en oppervlakkige ademhaling
Boos geïrriteerd reageren
Gevoelig aan het hoofd (hoofdpijn)
Somberheid
Kort lopen (strakke fascia en spieren)
Onverklaarbare klachten
Vermageren
Tandenknarsen
Trillen
Klapperen met lippen
Oogwit zichtbaar
Vaker ziek (weerstand vermindering)
Vaak kleine plasjes doen
Diarree (waterig en dunne mest)
Zweten (pas op kan ook koorts zijn)
Onregelmatige cyclus
Vaak gapen
Stalondeugden (kribbenbijten, luchtzuigen en weven)
Klachten die kunnen ontstaan door stress
Hoofdpijn (spanningshoofdpijn, hierdoor kan ook headshaking ontstaan)
Spanning poll, nek en hals (en rest lichaam)
Lusteloosheid (moe, sloom, weinig energie)
Zenuwpijn
Vermageren
Spanningen
Depressief
Gedragsproblemen
Somber (afzonderen enz.)
Maagproblemen / Maagzweren
Spijsverteringsproblemen (darmen)
Rugklachten
Zwakker immuunsysteem (sneller vatbaar voor virussen enz.)
Minder bewegingsvrijheid (o.a. kort lopen)
Struikelen
Stijf
Onverklaarbare klachten
Wil je weten of Cranio sacraal therapie iets voor jouw paard kan betekenen? Neem dan geheel vrijblijvend contact met mij op.
Meer info Hoofdpijn bij paarden